نام فارسی: سنجاب زمینی
نام علمی: Spermophilus fulvus
نام انگلیسی: Yellow Ground Squirrel
نام‌های محلی: (خراسانی: کلاهو) (قزوینی: گورگان)

گونه سنجاب زمینی از جوندگان ایران، از نظر شکل و اندازه جثه شباهت زیادی به سنجاب ناخن دراز دارد. تفاوت ظاهری آن، کوتاه بودن ناخن‌ها و نبودن موهای بلند در کنار ناخن‌ها است.

ویژگی‌های ظاهری گونه سنجاب زمینی

طول سر و بدن 240 تا 280 میلی‌متر، طول دم 70 تا 78 میلی‌متر، طول کف پای عقب 43 تا 52 میلی‌متر، طول گوش 7 تا 8 میلی‌متر و وزن 460 تا 1,000 گرم است. جثه‌ای به نسبت بزرگ، دمی کوتاه‌تر ازطول سر و بدن، چشم‌هایی درشت و لاله گوش بسیار کوچکی دارد. رنگ سطح پشتی، زرد کرم با سایه‌ای از رنگ قهوه‌ای و زیر بدن روشن‌تر است. کف دست و پاها برهنه بوده، ناخن‌های سیاه رنگی دارد كه معمولا در دست‌ها بلندتر از پاها است.

ویژگی‌های زیستی گونه سنجاب زمینی

گونه سنجاب زمینی روزگرد است. معمولا در گروه‌های نزدیک به هم زندگی می‌کنند. اغلب اطراف لانه در حالی که روی دو پا ایستاده دیده می‌شود. به هنگام احساس خطر صدای سوت مانندی سر داده، به سرعت به داخل لانه می‌رود. معمولا لانه 1 راه خروجی داشته و در عمق 50 تا 100 سانتی‌متری سطح زمین قرار دارد. صبح و عصر فعالیت بیشتری دارد و در میانه روز به استراحت می‌پردازد. در مناطق سردسیر با سرد شدن هوا به خواب زمستانی طولانی فرو می‌رود. اواخر زمستان و اوایل بهار پس از گرم شدن هوا از خواب بیدار می‌شود و تا اواخر بهار به شدت فعال است. احتمالا تابستان خوابی هم دارد.
خوراک سنجاب زمینی: از گیاهان مختلف تغذیه می‌کند. گاهی به مزراع غلات خساراتی وارد می‌سازد و در برخی مناطق یکی از آفات محصولات کشاورزی به شمار می‌رود.
تولید مثل سنجاب زمینی: در سال 2 بار تولیدمثل کرده و هربار 5 تا 9 بچه می‌زایند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه سنجاب زمینی در ایران

زیستگاه گونه سنجاب زمینی استپ‌های مناطق سردسیر با پوشش گیاهی تنک، اراضی نرم رسی و حاصل‌خیز است. اراضی کشاورزی و مناطق مسطح را ترجیح می‌دهد. در ایران 2 جمعیت کاملا مجزا از سنجاب زمینی وجود دارد. یکی در شمال غرب از استان‌های همدان، کردستان، زنجان و قزوین و تهران و دیگری در شمال شرق در استان خراسان رضوی است

پراکنش جهانی گونه سنجاب زمینی

پراکندگی سنجاب زآثار و نمایه‌ها گونه سنجاب زمینی

آثار و نمایه‌ها گونه سنجاب زمینی

لانه سنجاب زمینی: لانه سنجاب زمینی از ساختاری بسیار ساده تشکیل شده است. لانه آنها معمولاً شامل اتاقکی در عمق 50 تا 60 سانتی‌متری از سطح زمین است که تنها با یک راهرو شیب دار به سطح زمین می‌رسد.مینی در دنیا در آسیای مرکزی است.