نام فارسی: زردپره مزرعه
نام انگلیسی: Corn Bunting
نام علمی: Emberiza (Miliaria) calandra

طول بدن: 16 تا 19 سانتی‌متر

گستردگی بال‌ها: 26 تا 32 سانتی‌متر

ویژگی شناسایی:

از همه زردپره‌ها بزرگ‌تر و پرجثه‌تر است و به واسطه روتنه یکدست قهوه‌ای خاکستری و زیرتنه نخودی کم‌رنگ از سایر زردپره‌ها به آسانی قابل تشخیص است. شباهت زیادی به چکاوک‌ها و پیپت‌ها دارد و در زیستگاه‌های مشابه با آن‌ها به سر می‌برد، اما به واسطه منقار کوتاه و ضخیم همراه با دالبر مشخص در حاشیه آن، پاهای آویزان در حین پروازهای کوتاهش و همچنین آوازش از آن‌ها قابل تفکیک است. نر و ماده هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ تارک سر، روتنه و بال‌هایی به رنگ قهوه‌ای خاکستری همراه با رگه‌رگه قهوه‌ای تیره دارد. دو طرف صورت، سینه و پهلوها نیز نخودی رگه‌رگه و مابقی زیرتنه نخودی کم‌رنگ تا سفید مات است و اغلب لکه تیره‌ای در وسط سینه به چشم می‌آید. دم قهوه‌ای تیره و حاشیه و نوک پرهای آن نخودی کم‌رنگ است و بر خلاف سایر اعضای این خانواده، پرهای کناری آن سفید نیست. نوار گونه‌ای نخودی رنگی دارد که در ادامه به خطوط بخش بالایی سینه ملحق می‌شود. منقار در کناره‌ها صورتی مایل به زرد و پاها نیز به همین رنگ دیده می‌شوند. پرنده نابالغ کم‌رنگ‌تر از بالغ‌ها و به رنگ نخودی زرد دیده می‌شود و روتنه و زیرتنه رگه‌رگه پهن‌تر و متراکم‌تر دارد.

ویژگی‌های زیستی

زیستگاه:

چشم‌اندازهای باز بدون درخت را ترجیح می‌دهد و اغلب در تپه‌ماهورها و دامنه‌های شیب‌دار در اراضی پست مجاور مزارع غلات به سر می‌برد و از جنگل‌ها، تالاب‌ها و مناطق سنگی و صخره‌ای پرهیز می‌کند.

عادات رفتاری و زیستی:

در خارج از دوره جوجه‌آوری با توجه به شرایط آب و هوایی و زیستگاه، در دسته‌های کوچک و بزرگی دور هم جمع می‌شوند. با حرکاتی موجی‌شکل و نامنظم به پرواز در می‌آید، سنگین بال می‌زند و اغلب در مسافت‌های کوتاه با پاهای آویزان پرواز می‌کند و در مسافت‌های طولانی‌تر پروازی موجی‌شکل دارد که به ویژه در زمان فرود بیشتر مشخص است. برای مراقبت از قلمروی خود اغلب روی نقطه مرتفعی نظیر درختان کوتاه، بوته‌ها، سیم‌های برق، فنس‌ها و دیوارها می‌نشیند و اطراف را زیر نظر می‌گیرد. بیشتر از بذر گیاهان و سایر مواد گیاهی و در دوره جوجه‌آوری اغلب از بی‌مهره‌ها تغذیه می‌کند.

زادآوری:

جوجه‌آوری از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در علفزارهای باز، خلنگزارها، کشتزارها و زمین‌های بایر آغاز می‌شود. تک‌همسر و چند همسر (یک نر با دو ماده) است و آشیانه‌اش کاسه‌ای سست از علوفه است که آن را روی زمین، گاهی درون بوته‌های انبوه و به ندرت روی درختان بنا می‌کند و درونش را با الیاف نرم گیاهی و مو می‌پوشاند. معمولاً چهار تا شش و گاهی یک تا هفت تخم نیمه‌بیضی، صاف، تا حدی صیقلی، به رنگ سفید یا مایل به آبی، بنفش یا نخودی، با خال‌ها، لکه‌ها و خطوط قهوه‌ای مایل به بنفش یا قهوه‌ای تیره و به ابعاد 8/17 × 3/23 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها دوازده تا چهارده روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. پرورش جوجه‌ها نه تا دوازده روز طول می‌کشد. معمولاً یک تا دو و به ندرت سه دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.

پراکنش و فراوانی

به تعداد فراوان در مناطق شمالی و غربی کشور و در امتداد زاگرس تا جنوب شرق در ارتفاعات استان کرمان جوجه‌آوری می‌کند و زمستان‌ها زیستگاه‌های مناطق مرتفع را ترک کرده و به ارتفاعات پایین‌تر مهاجرت می‌کند. همچنین به تعداد فراوان در دشت‌های استان خوزستان و به تعداد اندک در امتداد سواحل خلیج فارس زمستان‌گذرانی می‌کند.